Εὐαγγελικό Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 4 Φεβρουαρίου 2018, τοῦ Ἀσώτου (Λουκ. ιε΄ 11-32)
Eἶπεν
ὁ Κύριος τὴν παραβολὴν ταύτην· ἄνθρωπός τις εἶχε δύο υἱούς. καὶ εἶπεν ὁ
νεώτερος αὐτῶν τῷ πατρί· πάτερ, δός μοι τὸ ἐπιβάλλον μέρος τῆς οὐσίας.
καὶ διεῖλεν αὐτοῖς τὸν βίον. καὶ μετ᾿ οὐ πολλὰς ἡμέρας συναγαγὼν
ἅπαντα ὁ νεώτερος υἱὸς ἀπεδήμησεν εἰς χώραν μακράν, καὶ ἐκεῖ
διεσκόρπισε τὴν
οὐσίαν αὐτοῦ ζῶν ἀσώτως. δαπανήσαντος δὲ αὐτοῦ πάντα
ἐγένετο λιμὸς ἰσχυρὸς κατὰ τὴν χώραν ἐκείνην, καὶ αὐτὸς ἤρξατο
ὑστερεῖσθαι. καὶ πορευθεὶς ἐκολλήθη ἑνὶ τῶν πολιτῶν τῆς χώρας ἐκείνης,
καὶ ἔπεμψεν αὐτὸν εἰς τοὺς ἀγροὺς αὐτοῦ βόσκειν χοίρους. καὶ ἐπεθύμει
γεμίσαι τὴν κοιλίαν αὐτοῦ ἀπὸ τῶν κερατίων ὧν ἤσθιον οἱ χοῖροι, καὶ
οὐδεὶς ἐδίδου αὐτῷ. εἰς ἑαυτὸν δὲ ἐλθὼν εἶπε· πόσοι μίσθιοι τοῦ πατρός
μου περισσεύουσιν ἄρτων, ἐγὼ δὲ λιμῷ ἀπόλλυμαι! ἀναστὰς πορεύσομαι πρὸς
τὸν πατέρα μου καὶ ἐρῶ αὐτῷ· πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν
σου· οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου· ποίησόν με ὡς ἕνα τῶν μισθίων
σου. καὶ ἀναστὰς ἦλθε πρὸς τὸν πατέρα αὐτοῦ. ἔτι δὲ αὐτοῦ μακρὰν ἀπέχοντος
εἶδεν αὐτὸν ὁ πατὴρ αὐτοῦ καὶ ἐσπλαγχνίσθη, καὶ δραμὼν ἐπέπεσεν ἐπὶ
τὸν τράχηλον αὐτοῦ καὶ κατεφίλησεν αὐτόν. εἶπε δὲ αὐτῷ ὁ υἱός· πάτερ,
ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου, καὶ οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι
υἱός σου. εἶπε δὲ ὁ πατὴρ πρὸς τοὺς δούλους αὐτοῦ· ἐξενέγκατε τὴν στολὴν
τὴν πρώτην καὶ ἐνδύσατε αὐτόν, καὶ δότε δακτύλιον εἰς τὴν χεῖρα αὐτοῦ
καὶ ὑποδήματα εἰς τοὺς πόδας, καὶ ἐνέγκαντες τὸν μόσχον τὸν σιτευτὸν
θύσατε, καὶ φαγόντες εὐφρανθῶμεν, ὅτι οὗτος ὁ υἱός μου νεκρὸς ἦν καὶ
ἀνέζησε, καὶ ἀπολωλὼς ἦν καὶ εὑρέθη. καὶ ἤρξαντο εὐφραίνεσθαι. ῏Ην δὲ ὁ
υἱὸς αὐτοῦ ὁ πρεσβύτερος ἐν ἀγρῷ· καὶ ὡς ἐρχόμενος ἤγγισε τῇ οἰκίᾳ,
ἤκουσε συμφωνίας καὶ χορῶν, καὶ προσκαλεσάμενος ἕνα τῶν παίδων
ἐπυνθάνετο τί εἴη ταῦτα. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ ὅτι ὁ ἀδελφός σου ἥκει καὶ
ἔθυσεν ὁ πατήρ σου τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν, ὅτι ὑγιαίνοντα αὐτὸν
ἀπέλαβεν. ὠργίσθη δὲ καὶ οὐκ ἤθελεν εἰσελθεῖν. ὁ οὖν πατὴρ αὐτοῦ ἐξελθὼν
παρεκάλει αὐτόν. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπε τῷ πατρί· ἰδοὺ τοσαῦτα ἔτη
δουλεύω σοι καὶ οὐδέποτε ἐντολήν σου παρῆλθον, καὶ ἐμοὶ οὐδέποτε ἔδωκας
ἔριφον ἵνα μετὰ τῶν φίλων μου εὐφρανθῶ· ὅτε δὲ ὁ υἱός σου οὗτος, ὁ
καταφαγών σου τὸν βίον μετὰ πορνῶν, ἦλθεν, ἔθυσας αὐτῷ τὸν μόσχον τὸν
σιτευτόν. ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ· τέκνον, σὺ πάντοτε μετ᾿ ἐμοῦ εἶ, καὶ πάντα τὰ
ἐμὰ σά ἐστιν· εὐφρανθῆναι δὲ καὶ χαρῆναι ἔδει, ὅτι ὁ ἀδελφός σου οὗτος
νεκρὸς ἦν καὶ ἀνέζησε, καὶ ἀπολωλὼς ἦν καὶ εὑρέθη.
1. Τὸ «εὐαγγέλιο τῶν εὐαγγελίων»
Ἡ
Παραβολὴ τοῦ ἀσώτου, ποὺ ἀναγινώσκεται σήμερα, χαρακτηρίστηκε ὡς τὸ
«εὐαγγέλιο τῶν εὐαγγελίων». Διότι, ἂν ὑποθέσουμε ὅτι χανόταν ὅλη ἡ
ὑπόλοιπη διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ, θὰ ἦταν ἀρκετὴ καὶ μόνο αὐτὴ ἡ Παραβολὴ
γιὰ νὰ μᾶς βεβαιώσει ὅτι ὁ Κύριος εἶναι ὁ Θεὸς τῆς ἄπειρης ἀγάπης καὶ
φιλανθρωπίας. Θὰ ἦταν ἀρκετὴ γιὰ νὰ περιγράψει τὴν ἱστορία τῆς
ἀποστασίας τοῦ κόσμου καὶ τῆς σωτηρίας του.
Ἡ ἱστορία
τοῦ νεότερου υἱοῦ ποὺ ζήτησε ἀπὸ τὸν πατέρα τὸ μερίδιο τῆς περιουσίας
του καὶ ἔφυγε μακριὰ ἀπὸ τὸ σπίτι σπαταλώντας την καὶ «ζῶν ἀσώτως»,
ἀποτυπώνει μὲ τὸν πλέον παραστατικὸ τρόπο τὴν τραγωδία τοῦ κάθε ἀνθρώπου
ποὺ ἀπομακρύνεται ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ παραδίδεται στὰ ἁμαρτωλὰ πάθη καὶ τὶς
ἐπιθυμίες του. Ἡ ἴδια ἱστορία ὅμως φανερώνει καὶ τὴν ἄπειρη ἀγάπη τοῦ
Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος περιμένει τὴ μετάνοια καὶ τὴν ἐπιστροφὴ κάθε ἁμαρτωλοῦ.
Περιμένει καὶ τὴ δική μας μετάνοια…
2. Μιὰ ἀγκαλιὰ γεμάτη ἀγάπη
Κανεὶς
δὲν μπορεῖ νὰ μείνει ἀσυγκίνητος ὅταν ἀναλογίζεται τὴν πολὺ
χαρακτηριστικὴ εἰκόνα τῆς ὑποδοχῆς τοῦ ἀσώτου. Τότε ποὺ ὁ σπλαχνικὸς
πατέρας εἶδε ἀπὸ μακριὰ τὸν ἄσωτο γυιό του νὰ ἐπιστρέφει σὲ ἄθλια
κατάσταση κι ἔτρεξε, τὸν ἔσφιξε στὴν ἀγκαλιά του καὶ τὸν καταφιλοῦσε μὲ στοργή. «Καὶ δραμὼν ἐπέπεσεν ἐπὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ καὶ κατεφίλησεν αὐτόν».
Πόσο μᾶς
συγκινεῖ αὐτὴ ἡ ἀνοιχτὴ ἀγκαλιὰ τοῦ πατέρα!… Τέτοια εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ
Θεοῦ! Μακροθυμεῖ γιὰ τὶς ἁμαρτίες μας καὶ περιμένει τὴ μετάνοιά μας. Μᾶς
παρέχει πολλὲς καὶ ποικίλες εὐκαιρίες γιὰ νὰ διορθωθοῦμε. Κι ὅταν δεῖ
τὴν παραμικρὴ κίνηση ἐπιστροφῆς, ἀφήνει νὰ ξεχυθεῖ τὸ ξεχείλισμα τῆς
ἀγάπης Του. Μολονότι φέρουμε ἔντονα τοὺς ρύπους καὶ τὴ δυσωδία τῆς
ἁμαρτίας, ὁ σπλαχνικὸς Πατέρας μας μᾶς ἀγκαλιάζει καὶ μᾶς καταφιλεῖ!
Δέχεται τὴν ἐξομολόγηση καὶ τὴ μετάνοιά μας καὶ θυσιάζει τὸν «μόσχον τὸν
σιτευτόν», γιὰ νὰ μᾶς τὸν προσφέρει στὴν ἱερὴ καὶ πνευματικὴ τράπεζα
τῆς θείας Κοινωνίας. Ὁ πανάγαθος Θεὸς μᾶς ἀναγνωρίζει ὡς ἀγαπημένα
παιδιά Του καὶ κληρονόμους τῆς Βασιλείας Του. Ἀλήθεια τί ἄλλο ὑπάρχει
στὸν κόσμο ποὺ θὰ μποροῦσε νὰ συγκριθεῖ μὲ τὸ ἀξεπέραστο μεγαλεῖο αὐτῶν
τῶν δωρεῶν τῆς θεϊκῆς ἀγάπης;…
3. Ἕνας ἄλλος ἄσωτος…
Καὶ μόνο τὸ ὄνομα τῆς Παραβολῆς – «τοῦ Ἀσώτου» – ἑστιάζει τὴν προσοχή μας στὸ πρόσωπο τοῦ νεότερου γυιοῦ, ποὺ ἔγινε ἄσωτος καθὼς ἔφυγε μακριὰ ἀπὸ τὸ σπίτι τοῦ πατέρα.
Ὅμως
ἀξίζει νὰ προσέξουμε καὶ τὸν ἄλλο γυιό. Τὸν μεγαλύτερο υἱὸ τῆς
παραβολῆς, ὁ ὁποῖος ἂν καὶ ζοῦσε μέσα στὸ σπίτι στὴν οὐσία ἦταν
πολὺ μακριά…
Αὐτὸς
ἐξωτερικὰ φαινόταν ὡς ὁ πιστὸς γυιὸς τοῦ πατέρα καὶ ἀκριβὴς τηρητὴς τῶν
ἐντολῶν του. Ὅμως τὸ γεγονὸς τῆς ἐπιστροφῆς τοῦ μικρότερου ἀδελφοῦ του,
φανέρωσε τὴν πραγματική του εἰκόνα. Ὅταν πληροφορήθηκε ὅτι ἐπέστρεψε ὁ
ἄσωτος ἀδελφός του, ἀντὶ νὰ χαρεῖ, ὀργίστηκε καὶ ἀρνήθηκε νὰ λάβει
μέρος στὸ πανηγύρι. Μάλιστα μὲ ἐπιθετικὸ τρόπο ξέσπασε ἐναντίον τοῦ
πατέρα του. Ἐνῶ ὅμως καυχιόταν γιὰ τὴν τυφλὴ ὑπακοὴ πρὸς τὶς ἐντολὲς τοῦ
πατέρα του – «οὐδέποτε ἐντολήν σου παρῆλθον», ἔλεγε – τὴν ἴδια στιγμὴ
ἀντιστεκόταν μὲ πεῖσμα ὄχι σὲ ἐντολὴ ἀλλὰ στὴν πατρικὴ παράκληση καὶ
προτροπὴ νὰ εἰσέλθει στὸ σπίτι.
Ἴσως μᾶς
ξαφνιάζει τὸ πρωτοφανὲς ξέσπασμα ἐγωισμοῦ, ζηλοτυπίας καὶ φθόνου τοῦ
μεγαλύτερου υἱοῦ. Δὲν ἀποκλείεται ὅμως κι ἐμεῖς νὰ ζοῦμε συνειδητὰ
ἢ ἀσυνείδητα σὰν αὐτόν. Ἀπὸ μικρὰ παιδιὰ μεγαλώνουμε μέσα στὸ σπίτι τοῦ
Θεοῦ Πατέρα, τὴν Ἐκκλησία. Κι ἐπειδὴ ἐνδεχομένως κάποιοι ἀποφεύγουμε
σοβαρὲς παρεκτροπὲς καὶ πιστεύουμε ὅτι ἐφαρμόζουμε μὲ ἀκρίβεια τὶς
ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ, εὔκολα διαχωρίζουμε τὴ θέση μας ἀπὸ κάθε ἄσωτο καὶ
νομίζουμε ὅτι εἶναι αὐτονόητη ἡ θέση μας στὸν Παράδεισο. Ἐπαναπαυόμαστε
καὶ θεωροῦμε περιττὴ γιὰ μᾶς τὴν ἐξομολόγηση, τὴν προσευχή, τὴ μελέτη
τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ κλπ. «Ἐγὼ τὰ ξέρω αὐτά…», λέμε. Ἀλίμονο! Πόσο πολὺ
μοιάζουμε ἴσως μὲ τὸν πρεσβύτερο υἱό!…
Ἂς μὴν
ἀφήνουμε νὰ ἀναπτύσσεται στὴν ψυχή μας τέτοια ὑψηλὴ ἰδέα γιὰ τὸν ἑαυτό
μας. Ἂς παραδεχθοῦμε ταπεινὰ τὴν ἁμαρτωλότητά μας κι ἂς ἀκολουθήσουμε
τὴν ὁδὸ τῆς μετανοίας. Εἴτε μοιάζουμε μὲ τὸν νεότερο εἴτε μὲ τὸν
πρεσβύτερο υἱό, ἂς γνωρίζουμε ὅτι ἡ ἀγκαλιὰ τοῦ Θεοῦ εἶναι ἕτοιμη νὰ μᾶς
ὑποδεχθεῖ‧ νὰ ὑποδεχθεῖ τὴν ἐπιστροφὴ ὅλων τῶν ἁμαρτωλῶν!