Τι κάνεις άνθρωπε;
Σε χρόνο που είσαι δυνατός για αγαθά και γενναία έργα, ξοδεύεις τα νιάτα σου μέσα στις αμαρτίες; Κι’όταν πλέον κουρασθούν τα όργανα της ηδονής, τότε πλησιάζεις το Θεό; Δηλ. σε χρόνο που δεν είναι για τίποτα χρήσιμα, αλλά μάλλον να αδρανούν στο κρεβάτι ξαπλωμένα απ’τον μαρασμό που προκάλεσε ο χρόνος και την παράλυση που έφερε η αμαρτία;
Η σωφροσύνη που παρατηρείται στα γεράματα δεν είναι σωφροσύνη, αλλ’αδυναμία προς ακολασία. Ο νεκρός δεν στεφανούται. Ούτε είναι δικαίος εκείνος που δεν μπορεί να κάμει το κακό. Την αμαρτία να την χαλιναγωγήσεις με το λογισμό σου. Εξ’όσον είσαι νέος. Αυτό είναι πράξη ενάρετου, είναι αποφυγή εκ του κακού, είναι εκτέλεση του αγαθού. Η αδράνεια, που χωρίς τη θέληση του ανθρώπου παρατηρείται, και που δεν ενεργείται το κακό, δεν επαινείται ούτε κολάζεται.
Εάν η αμαρτία σταματήσει ως ενεργός πράξη, αυτό δεν είναι δικό του κατόρθωμα, αλλά της φυσικής αδυναμίας λόγω της αρρώστιας σου, αν πρόκειται να είσαι άρρωστος ή των γηρατειών σου. Επαινούμε εκείνους που από προαίρεση, από αγαθή βούληση είναι αγαθοί, και όχι αυτούς που εμποδίζονται να κάμουν το κακό ανεξάρτητα από τη βούληση τους.
Ποιος εκανόνισε τη διάρκεια της ζωής σου; Ποιος τον σταθμό των γηρατειών σου; Ποιος σου είναι τόσο αξιόπιστος, για την μελλοντική σου ασφάλεια; Δεν βλέπεις πως ο θάνατος αρπάζει και νήπια και ηλικιωμένους; Η ζωή δεν έχει γνωστό χρονικό όριο εδώ. Και περιμένεις να δοθεί η μετάνοια σαν ένα δώρο της αρρώστιας σου τότε που δεν μπορείς να εξομολογηθείς και να πεις τα σωτήρια εκείνα λόγια. Αλλά μήπως φθάσεις σε τέτοια κατάσταση που δεν θα σου επιτραπεί ν’ ακούσεις λόγω της θολούρας του μυαλού σου, ούτε και τα χέρια να σηκώσεις στον ουρανό, ούτε τα πόδια να κινήσεις και να γονατήσεις στο κρεβάτι σου ακόμη για προσευχή ή να διδαχθείς ωφέλιμα λόγια ούτε το διάβολο ν’αρνηθείς, ούτε να δείξεις λογική κατανόηση στις σωτήριες για την ψυχή σου συμβουλές, ευρισκόμενος σε κατάσταση κλονισμού, ούτε να νοιώσεις την παρουσία της θείας χάριτος, λόγω της αναισθησίας που θα σ’έχει αγκαλιάσει. Αλλά κι’αν υποθέσουμε πως τις τελευταίες σου στιγμές με συνείδηση δέχθηκες τη θεία χάρη της μετανοίας, όμως δεν θα μπορέσεις τότε να κάμεις έργα μετανοίας.
Μέγας Βασίλειος
