ΑΓΙΟΙ ΙΑΤΡΟΙ

1. Ἀντίπας ὁ Ὀδοντίατρος. Ἦταν ἰατρός, ποὺ ἀσχολοῦνταν ἰδιαιτέρως μὲ τὶς ὀδοντιατρικὲς καὶ στοματολογικὲς παθήσεις. Χειροτονήθηκε ἀπὸ τοὺς Ἀποστόλους, Ἐπίσκοπος Περγάμου καὶ σὲ γεροντικὴ ἡλικία συνελήφθη ἀπὸ τοὺς Ἐθνικούς. Ὅταν ἡ προσπάθεια τοῦ ἡγεμόνα τῆς Περγάμου νὰ τὸν κάνει νὰ ἀπαρνηθεῖ τὴν πίστη του ἀπέτυχε, θανατώθηκε μέσα σὲ χάλκινο πυρακτωμένο βόδι. Λόγῳ τῆς ἐπαγγελματικῆς του ἰδιότητος, ὁ Ἅγιος Ἀντίπας θεωρεῖται θεραπευτὴς τῶν παθήσεων τοῦ στόματος. Καὶ ἀκόμα, εἶναι προστάτης τοῦ ὀδοντιατρικοῦ σώματος καὶ μάλιστα ὑπάρχει ἐκκλησάκι του ἔξω ἀπὸ τὴν Ὀδοντιατρικὴ Σχολὴ τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν στὸ Γουδὶ († 11 Ἀπριλίου).
2. Βλάσιος ὁ ἰατρός, Ἐπίσκοπος Σεβαστείας († 11 Φεβρουαρίου). Ὁ Ἅγιος γεννήθηκε καὶ ἔδρασε στὸν 4^ο αἰώνα. Σπούδασε ἰατρὸς καὶ αὐτὸ ἦταν ποὺ τὸν ἔκανε, ἀπὸ θαυμασμὸ τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ, νὰ ἀναζητήσει τὸν ἕνα καὶ μοναδικὸ Θεὸ – Δημιουργό. Ὁ Ἅγιος τὴν ἐπιστήμη του τὴν χρησιμοποίησε ἀφιλοκερδῶς γιὰ τὸ καλὸ ὅποιου τὴν χρειαζόταν. Ὁ Ἅγιος Βλάσιος θεωρεῖται θεραπευτὴς τῶν ἀσθενειῶν ποὺ σχετίζονται μὲ τὸν λαιμὸ καὶ ἐξ’ αἰτίας τοῦ τρόπου ποὺ θανατώθηκε ἀλλὰ καὶ ἐπειδή, σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση, εἶχε σώσει ἕνα παιδὶ ποὺ κόντευε νὰ πνιγεῖ ἀπὸ ψαροκόκαλο σφηνωμένο στὸ λαρύγγι του. Τὴν ἡμέρα τῆς ἑορτῆς του (11 Φεβρουαρίου), γιὰ τοὺς ἀγρότες καὶ τοὺς κτηνοτρόφους εἶναι ἀργία, καὶ γι’ αὐτοὺς καὶ γιὰ τὰ ζῶα τους. Ἡ ἑορτή του μάλιστα σὲ πολλὰ μέρη δίνει τὴν ἀφορμὴ γιὰ συνεστίαση. Στὴν Κέρκυρα προσφέρουν καὶ μοιράζονται χειμωνιάτικο καρπούζι.
3. Διομήδης ὁ ἰατρὸς ἀπὸ τὴν Κιλικία. Γεννήθηκε στὴν Ταρσὸ τῆς Κιλικίας καὶ ἦταν πολὺ γνωστὸς ἰατρὸς στὴν περιοχή του. Γιάτρευε δωρεὰν σώματα καὶ ψυχές… ἦταν καὶ αὐτὸς ἕνας Ἀνάργυρος. Ἐπὶ Διοκλητιανοῦ διατάχθηκε ἡ σύλληψή του, ἀλλὰ πρὶν ἀκόμα τὸν πλησιάσουν οἱ στρατιῶτες ὁ Ἅγιος πέθανε. Ἀκόμα καὶ πεθαμένο ὅμως, οἱ διῶκτες του τὸν ἀποκεφάλισαν. Τέτοιο ἦταν τὸ μίσος καὶ ἡ ζήλια τους γιὰ τὸν Ἅγιο ἰατρὸ καὶ τὸ ἔργο του.
4. Θαλαλαῖος ὁ ἰατρὸς ἀπὸ τὸν Λίβανο, ἔξυπνος καὶ ἐπιμελής, υἱὸς εὐσεβῶν Χριστιανῶν, μαθήτευσε σὲ πολλὲς σχολές, ἀλλὰ ἀφιερώθηκε τελικὰ στὴν ἰατρικὴ ἐπιστήμη. Μόνο ποὺ τὴν ἰατρικὴ τὴν ὑπηρέτησε σύμφωνα μὲ τὸ παράδειγμα τοῦ Κυρίου. Ὅπως καὶ Ἐκεῖνος, ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ γιάτρευε δὲν ἔπαιρνε καμία ἀμοιβή. Εἶναι δηλαδὴ καὶ αὐτὸς ἕνας Ἅγιος Ἀνάργυρος. Δὲν περιορίσθηκε ὅμως νὰ γιατρεύει μόνο σώματα… ἀλλὰ μὲ τὴν διδασκαλία καὶ τὸ παράδειγμά του γιάτρευε καὶ τὶς ψυχὲς τῶν ἀνθρώπων. Φυσικά, κυρίως ἀπὸ τοὺς ὁμότεχνούς του, καταγγέλθηκε, συνελήφθηκε, βασανίσθηκε καὶ θανατώθηκε.
5. Λουκᾶς, ὁ ἰατρὸς Ἀπόστολος, εἶναι ὁ συγγραφέας τοῦ τρίτου Εὐαγγελίου, τοῦ «κατὰ Λουκᾶ» καὶ τῶν «Πράξεων τῶν Ἀποστόλων». Χριστιανὸς ἔγινε τοὺς μετὰ τὸν Χριστὸ χρόνους, μέσω τοῦ λόγου τοῦ Παύλου. Ἦταν ἐξαιρετικὸς ζωγράφος, ἀναφέρεται ὅμως καὶ ὡς ἄριστος ἰατρός. Πέθανε στὴν Θήβα τῆς Βοιωτίας († 10 Σεπτεμβρίου).
6. Παντελεήμονας, ψωμὶ καὶ ἰατρική. Παντελεήμονας ἢ ἁπλῶς Ἐλεήμονας. Γιατρὸς ποὺ πρόσφερε τὶς ὑπηρεσίες του στοὺς ἀρρώστους χωρὶς χρήματα. Γι’ αὐτὸ καὶ ἀποκαλεῖται καὶ αὐτὸς «Ἀνάργυρος». Ἔζησε στοὺς χρόνους τοῦ Διοκλητιανοῦ. Σπούδασε ἰατρικὴ κοντὰ στὸν διάσημο ἰατρὸ τῆς ἐποχῆς Εὐφρόσυνο. Ἐπισκεπτόταν πάντα τοὺς φτωχοὺς ἀσθενεῖς του καὶ δὲν τοὺς προσέφερε μόνο τὶς ἰατρικὲς γνώσεις του, ἀλλὰ καὶ ψωμὶ σὲ ὅσους δὲν εἶχαν νὰ φᾶνε. Προσέφερε ἀκόμα τὸν καλό του λόγο καὶ τὴν διδαχὴ τῶν λόγων τοῦ Κυρίου σώζοντας ἔτσι καὶ τὶς ψυχὲς πολλῶν ἀσθενῶν. Λέγεται ὅτι θεράπευσε ἕναν τυφλὸ ποὺ ἔγινε Χριστιανός. Οἱ ἀρχὲς ὅμως ἔπιασαν καὶ τὸν πρώην τυφλὸ καὶ τὸν Ἅγιο. Σκότωσαν τὸν θεραπευμένο, γιὰ νὰ μὴν ὑπάρχει μαρτυρία καὶ βασάνισαν τὸν Ἅγιο. Ἐπειδὴ ὁ Παντελεήμων δὲν ἀρνιόταν τὴν πίστη του, τελικὰ τὸν ἀποκεφάλισαν. Ὁ Ἅγιος παρουσιάζεται νὰ κρατᾶ πάντα ἕνα κουτὶ ἀνοιχτό, ποὺ στὸ ἐσωτερικό του διακρίνονται ἰατρικὰ – χειρουργικὰ ἐργαλεῖα. Τυφλοί, χωλοὶ καὶ παραμορφωμένοι, ὅλοι προστατεύονται καὶ θεραπεύονται ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παντελεήμονα. Ὁ Ἅγιος ἐμφανίζεται, ὅμως, καὶ ὡς πραγματικὸς ἐλεήμων, γιατί ἐλεεῖ ὅσους τὸν ἔχουν ἀνάγκη. Ἐκτὸς ἀπὸ ἴαση καὶ ψυχικὴ σωτηρία, προσέφερε καὶ ἄρτο σὲ ὅσους δὲν εἶχαν νὰ φᾶνε. Παρουσιάζεται λοιπὸν καὶ σὰν προστάτης τῶν παρασκευαστῶν ἄρτου. Ὁ Ἅγιος ἔδινε τροφὴ σὲ ὅσους τὴν χρειάζονταν καὶ δὲν θὰ μποροῦσε νὰ μὴν ἐξασφαλίσει τροφὴ καὶ γιὰ τὰ μωρά… Στὶς Καστανιὲς ὅσες γυναῖκες δὲν «κατέβαζαν γάλα», πήγαιναν στὸ κρυφὸ ἁγίασμα τοῦ Ἁγίου (προφανῶς βρισκόταν σὲ σπηλιά). Ἐκεῖ κρέμονταν τρεῖς σταλακτίτες. Οἱ γυναῖκες θυμιάζανε στὸ ὄνομα τοῦ Ἁγίου καὶ ἔπιναν ἀπὸ τὶς σταγόνες ποὺ ἔσταζαν… Ἔτσι «κατέβαζαν» γάλα γιὰ τὰ μωρά τους († 27 Ἰουλίου).
7. Παυσίκακος, γιὰ νὰ παύσει κάθε κακό. Ὁ Ἅγιος σπούδασε ἰατρὸς καὶ ἀργότερα ἔγινε μοναχός. Οἱ ἰατρικές του γνώσεις δίδονταν δωρεὰν (Ἀνάργυρος) σὲ ὅσους τὶς εἶχαν ἀνάγκη. Ἔγινε κληρικὸς καὶ ἀνέβηκε γρήγορα στὴν ἐκκλησιαστικὴ ἱεραρχία. Πολέμησε πολλὲς αἱρέσεις ἀλλὰ γιάτρεψε καὶ πολὺ κόσμο. Ἕνας ποὺ θεραπεύθηκε ἀπὸ αὐτὸν ἦταν καὶ ὁ αὐτοκράτορας Μαυρίκιος, ὁ ὁποῖος ὡς ἀμοιβὴ ἀποφάσισε νὰ δίνει κάθε χρόνο στὸν Ἅγιο ἕνα κομμάτι καθαροῦ χρυσοῦ. Ὁ Ἅγιος προτίμησε ὅμως, νὰ παραμείνει Ἀνάργυρος. Δέχτηκε τὸν χρυσό, μόνο μὲ τὴν προϋπόθεση ὅτι θὰ τὸν διέθετε σὲ ὅσους εἶχαν ἀνάγκη († 13 Μαΐου).
8. Πάπυλος, ἰατρὸς ἀπὸ τὴν Πέργαμο. Ὁ Πάπυλος εἶχε σπουδάσει ἰατρικὴ καὶ προσέφερε καὶ αὐτὸς τὶς ὑπηρεσίες του χωρὶς χρήματα. Ἦταν ἕνας Ἅγιος Ἰατρὸς Ἀνάργυρος. Ἀποκεφαλίσθηκε κατὰ τὴν ἐποχὴ τοῦ Δεκίου ἀπὸ τὸν Οὐαλέριο († 13 Ὀκτωβρίου).
9. Σαμψῶν, ὁ ἰατρὸς καὶ ξενοδόχος. Ὁ Σαμψῶν ἦταν Ρωμαῖος ἀπὸ πλούσια οἰκογένεια. Σπούδασε φιλοσοφία, φιλολογία καὶ ἰατρική. Ἦταν πολὺ ἔξυπνος, ἀλλὰ εἶχε μέσα του ἀπὸ μικρὸ παιδὶ σεβασμὸ καὶ ἀγάπη πρὸς τὸν Θεό. Ταυτόχρονα ἔδειχνε μεγάλη εὐσπλαχνία πρὸς τοὺς ἀδυνάτους καὶ ἀρρώστους συνανθρώπους του. Γρήγορα ὁ Ὅσιος ἀπέκτησε τὴν φήμη τοῦ Ἀνάργυρου ἰατροῦ τῶν φτωχῶν. Ἕναν ἀπὸ τοὺς ὀρόφους τοῦ σπιτιοῦ του τὸν μετέτρεψε ἀρχικὰ σὲ νοσοκομεῖο καὶ κοίμιζε ἐκεῖ ὅσους ἄστεγους – ἀρρώστους μποροῦσε (ξενοδόχος). Μὲ τὸν θάνατο τῶν γονιῶν του, ἀφιέρωσε ὅλη του τὴν ζωὴ καὶ τὴν περιουσία του σὲ αὐτὸν τὸν σκοπό. Μετέφερε μάλιστα τὸ «νοσοκομεῖο» του στὴν Κωνσταντινούπολη, γιατί ἐκεῖ ὑπῆρχε πληθώρα ἀστέγων καὶ φτωχῶν. Ὁ αὐτοκράτορας Ἰουστινιανὸς καὶ ὁ Πατριάρχης Μηνᾶς ἀναγνώρισαν τὸ ἔργο του καὶ τὸν βοήθησαν σὲ αὐτό. Χειροτονήθηκε ἱερέας καὶ ἔζησε ὅλη τὴν ὑπόλοιπη ζωή του ὑπηρετώντας τὴ φιλανθρωπία. Πέθανε γαλήνια σὲ βαθιὰ γεράματα († 27 Ἰουνίου).
10. Ζηνόβιος, ὁ πλούσιος ἰατρὸς ἀπὸ τὴν Κιλικία. Ὁ Ἅγιος Ζηνόβιος σπούδασε ἰατρική, θεράπευσε καὶ θαυματούργησε στὴν περιοχή του. Ἦταν κληρονόμος μεγάλης περιουσίας, ἀλλὰ αὐτὸ δὲν τὸν ἐμπόδισε νὰ τὴν μοιράσει στοὺς φτωχούς. Ὁ Ἅγιος ἰατρὸς θεράπευε χωρὶς χρήματα. Ἀποκεφαλίσθηκε μαζὶ μὲ τὴν ἀδελφή του Ζηνοβία ἀπὸ τὸν ἔπαρχο Λυσία († 30 Ὀκτωβρίου).